آنچه در این مقاله خواهید خواند:
پوشک کردن نوزاد یکی از اولین و مهم ترین کارهایی است که شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما اجرای درست آن تفاوت زیادی در راحتی نوزاد، پیشگیری از مشکلات پوستی و حتی آرامش والدین ایجاد می کند. برای کسانی که تازه وارد دنیای والدگری شده اند، دانستن جزئیات کوچک اما مهم می تواند تمام روند را آسان تر و لذت بخش تر کند.
آمادگی های لازم قبل از پوشک کردن نوزاد
یکی از بزرگ ترین اشتباهات در پوشک کردن نوزاد این است که وسایل موردنیاز در دسترس نباشد و والد مجبور شود وسط کار به دنبال آنها بگردد. قبل از هر تعویض، این موارد را آماده کنید:
سطح تعویض ایمن: از یک زیرانداز تمیز یا میز مخصوص تعویض استفاده کنید. اگر روی تخت یا زمین این کار را انجام می دهید، حتماً زیرانداز ضدآب بگذارید.
پوشک تمیز: برای پوشک کردن نوزاد بسته به سن و اندازه او، پوشکی انتخاب کنید که اندازه اش مناسب باشد تا نه خیلی تنگ و نه خیلی آزاد باشد.
دستمال مرطوب یا پنبه و آب ولرم: حتماً از دستمال بدون الکل و بدون عطر استفاده کنید تا پوست حساس نوزاد تحریک نشود.
کرم محافظ: مخصوصاً برای جلوگیری از ادرارسوزی.
کیسه برای دفع پوشک کثیف: تا بوی ناخوشایند در خانه پخش نشود.
لباس تمیز: گاهی اوقات ممکن است لباس نوزاد هم آلوده شود.
در این مرحله، مطمئن شوید که دمای محیط مناسب است، زیرا نوزاد به تغییرات دما بسیار حساس است و اگر هوا سرد باشد، ممکن است در طول تعویض و پوشک کردن نوزاد شما بی قرار شود.
مرحله ۱ — نظافت دستها و قرار دادن نوزاد
قبل از لمس نوزاد یا پوشک تمیز، دست هایتان را برای پوشک کردن نوزاد خوب با آب و صابون بشویید یا از ژل ضدعفونی کننده استفاده کنید.
سپس نوزاد را به آرامی روی زیرانداز بگذارید و با یک دست همیشه بدنش را کنترل کنید. حتی نوزادان خیلی کوچک هم ممکن است ناگهانی تکان بخورند یا غلت بزنند، بنابراین این نکته برای امنیت بسیار حیاتی است.
مرحله ۲ — باز کردن پوشک کثیف
چسب های پوشک را باز کنید و بخش جلویی را به آرامی کنار بزنید.
اگر پوشک فقط ادرار دارد، می توانید سریع تر جلو بروید، اما اگر مدفوع وجود دارد، عجله نکنید.
برای نوزادان پسر بهتر است در این لحظه یک پارچه تمیز یا دستمال روی اندام تناسلی قرار دهید تا در صورت ادرار ناگهانی، شما یا محیط اطراف خیس نشود.
مرحله ۳ — پاک سازی اصولی
این مرحله از مهم ترین بخش های پوشک کردن نوزاد است، زیرا اگر درست انجام نشود، می تواند باعث عفونت یا تحریک پوستی شود.
- در دختران، همیشه از جلو به عقب تمیز کنید تا باکتری ها از ناحیه مقعد به مجاری ادراری منتقل نشوند.
- در پسران، به آرامی اطراف اندام تناسلی و چین های پوستی را تمیز کنید، بدون اینکه فشار یا کشش غیرضروری ایجاد کنید.
- چین های ران، باسن و حتی پشت زانو را فراموش نکنید، زیرا این نواحی مکان تجمع رطوبت هستند.
- اگر مدفوع خشک یا چسبناک است، ابتدا یک تکه پنبه آغشته به آب ولرم روی آن قرار دهید تا نرم شود و سپس به آرامی پاک کنید. این روش مانع آسیب دیدن پوست می شود.
مرحله ۴ — خشک کردن ملایم پوست
پس از پاک سازی کامل، با یک پارچه نخی یا حوله بسیار نرم، پوست را با ضربه های آرام خشک کنید. مالیدن یا کشیدن حوله روی پوست، مخصوصاً پوست حساس نوزاد، می تواند باعث قرمزی یا خراش های سطحی شود. برای اطلاعات بیشتر درباره ی دستمال حمام و انواع مختلف آن برای استفاده کودکان اینجا کلیک کنید.
چند ثانیه صبر کنید تا پوست در معرض هوا خشک شود؛ این کار نه تنها باعث پیشگیری از ادرارسوزی می شود بلکه به پوست اجازه نفس کشیدن می دهد.
مرحله ۵ — استفاده از کرم محافظ
اگر پوست نوزاد قرمز است یا سابقه ادرارسوزی دارد، از یک لایه نازک کرم محافظ استفاده کنید.
این لایه نازک مانند یک سد عمل می کند و پوست را از تماس مستقیم با رطوبت و مواد تحریک کننده در پوشک محافظت می کند.
دقت کنید که مقدار کرم بیش از حد نباشد، زیرا می تواند باعث لغزندگی پوشک یا کاهش جذب آن شود.
مرحله ۶ — قرار دادن پوشک تمیز
برای پوشک کردن نوزاد، ابتدا پوشک تمیز را باز کنید و بخش پشتی آن را زیر باسن نوزاد قرار دهید. این بخش معمولاً باید کمی بالاتر از ناف قرار گیرد تا در هنگام حرکت نوزاد ثابت بماند.
توجه کنید اگر نوزاد تازه متولد شده است و بند ناف هنوز نیفتاده، حتما مراقب باشید پوشک با آن تماس نداشته باشد تا روند ترمیم مختل نشود.
مرحله ۷ — بستن پوشک با دقت
در پوشک کردن نوزاد، چسب های پوشک را ببندید، اما نه آن قدر محکم که باعث فشار یا قرمزی پوست شود و نه آن قدر شل که باعث نشت شود. یک قانون ساده این است که بتوانید دو انگشت خود را بین شکم نوزاد و پوشک قرار دهید.
همچنین مطمئن شوید که لبه های کش دار پوشک به سمت بیرون برگشته باشد تا مایعات به بیرون راه پیدا نکنند.
مرحله ۸ — دفع پوشک کثیف و جمع کردن وسایل
پوشک کثیف را رول کنید، با چسب آن را محکم کرده و در کیسه یا سطل مخصوص بیندازید.
وسایل استفاده شده را مرتب کنید و دست هایتان را دوباره بشویید. رعایت این عادت ساده، از انتقال آلودگی به سایر بخش های خانه جلوگیری می کند.
این نکات را همیشه رعایت کنید:
همیشه در طول تعویض یک دستتان روی بدن نوزاد باشد تا از افتادن یا غلتیدن او جلوگیری شود.
برای سفر یا بیرون رفتن همیشه چند پوشک اضافه، دستمال، زیرانداز یکبارمصرف و کیسه برای پوشک کثیف همراه داشته باشید.
برای نوزادان بی قرار قبل از شروع تعویض کمی با او حرف بزنید یا تماس پوستی برقرار کنید تا آرام تر شود.
در صورت استفاده از پوشک پارچه ای، از شوینده های ملایم استفاده کنید و مطمئن شوید که به خوبی آبکشی شده تا مواد شوینده باعث حساسیت نشوند. برای اطلاعات بیشتر درباره ی فواید الیاف طبیعی در تولید دستمال مرطوب نیز اینجا بخوانید.
به علائم غیرعادی پوست توجه کنید: قرمزی همراه ترشح، بوی نامطبوع یا زخم باز نشانه نیاز به مراجعه به پزشک است.
سخن پایانی
پوشک کردن نوزاد فراتر از یک کار روزمره ساده است؛ این لحظه فرصتی برای مراقبت، ایجاد آرامش و حتی تقویت ارتباط عاطفی بین والد و کودک محسوب می شود. هرچه در این کار دقیق تر و آگاهانه تر عمل کنید، هم نوزاد راحت تر خواهد بود و هم شما با اعتماد به نفس بیشتری به وظایف روزانه تان ادامه خواهید داد. با رعایت مراحل و نکات گفته شده، حتی والدین بی تجربه نیز می توانند با مهارت و آرامش کامل از پس پوشک کردن نوزاد خود برآیند.
